793442827
m.rozmus.inspira@gmail.com

Badania kompetencyjne

Odkrywamy obszary potencjału osobistego i zawodowego i wyznaczamy ścieżkę do rozwoju.

Zastanawiasz się nad wyborem jak najlepszej ścieżki rozwoju zawodowego?
A może często masz wrażenie, że nie możesz dogadać się z niektórymi ludźmi?
Chcesz wiedzieć co jest Twoim potencjałem, a w jakich obszarach możesz się jeszcze rozwinąć?

 

Proponujemy sesje coachingowe i doradcze z wykorzystaniem raportów z badań diagnostycznych:
MTQ – badanie odporności psychicznej
DISC – 3D – badanie typu osobowości i stylu komunikacji.

Test DISC D3 jest prawdopodobnie jednym z najbardziej czułych narzędzi do diagnozy kompetencji na świecie.

DISC – Bada 4 style funkcjonowania człowieka, przekładające się na sposób myślenia, komunikacji i działania. W toku badań nad ludzkimi zachowaniami w organizacjach okazało się, że osoby o określonych stylach często zachowują się i komunikują w podobny sposób. Zgodnie z powyższą koncepcją u każdego człowieka można zauważyć zachowania z zakresu 4 omawianych styli, jednak przejawiają się one u każdego na różnym poziomie i w różnym nasileniu.

DISC to skrót od nazw określonych stylów:

D – Dominant (Dominujący)

I – Influencing (Wpływowy)

S – Steady (Stały)

C – Compliance (Sumienny)

Test analizuje między innymi style komunikacji, obszary do rozwoju, reakcje na zmianę, odporność na stres, poziom analitycznego myślenia, poziomy decyzyjności, wartości dla zespołu i organizacje pracy.

Test ten wykorzystuje metaforę góry lodowej – bada nie tylko zachowania, które da się zaobserwować, ale też to, co jest poniżej poziomu wody, czego nie widać a co ma wpływ na nasze zachowania.

Wyniki badania testem DISC D3 dostarczają kompleksowych informacji w obszarach:

  • Motywacji – pomogą Ci znaleźć odpowiedzieć na pytania czego potrzebujesz by czuć wewnętrzną satysfakcję z pracy
  • Codziennej współpracy – pomogą zrozumieć czym się kierujesz podejmując decyzje, jak reagujesz na zmiany i jak komunikujesz ją otoczeniu, jaki masz styl zachowań, jak reagujesz na presje i stres, dowiesz się jakie cechy wnosisz do zespołu
  • Potencjału – wskażą gdzie tkwi twój potencjał i jak go rozwijać by osiągać jeszcze lepsze wyniki, jakie wartości wnosisz do zespołu,
  • Mocnych stron w byciu liderem – jakie są twoje mocne strony jako lidera, jakie aspekty twojego stylu zachowania wymagają ewentualnego rozwoju na poziomie odziaływania, kierowania, prowadzenia procesu, relacyjności i innych

Raporty z testu kompetencji DISC D3 (DISC/TEAMS/VALUES/BAI) bazują na potencjale badanego i pozytywnej informacji zwrotnej.

Co zyskujesz dzięki wykorzystaniu testu DISC D3?

Znajomość twojego stylu wspiera Cię w gruntownym zrozumieniu siebie, członków rodziny, współpracowników i znajomych. Znajomość stylów behawioralnych poprawia zdolności interpersonalne i komunikacyjne, ogranicza lub eliminuje konflikty, uczy dostrzegać to, że jesteśmy różni oraz pozytywnie wpływać na osoby znajdujące się w Twoim otoczeniu. Kiedy pełnisz role spójna ze swoimi preferencjami, zwiększ swoją wydajność i twoja satysfakcja z pracy rośnie, a poziom stresu obniża się. Znajomość stylów wartości pomoże Ci stać się bardziej tolerancyjnym wobec indywidualnych różnic, ograniczyć konflikty i wspierać wzajemne zrozumienie. Znajomość stylów BAI pomaga nie tylko podejmować decyzje, ale też lepiej rozumieć intencje i zachowywania innych, szczególnie osób bardzo różnych od nas samych. Znajomość stylów BAI wpiera podejmowanie ważnych decyzji, tak w życiu zawodowym, jak i prywatnym. Może pomóc Ci robić w życiu to, co naprawdę jest Twoją pasją.

Oprócz części DISC, czyli zachowań obserwowalnych zawiera dodatkowe 3 warstwy zachowań, które nie są widoczne gołym okiem. Analizy zawierające się w tym teście to:

TEAMS – Mierzy poziom 5 ról zespołowych, wskazując te, które osoba badana preferuje pełnić w zespole.

Role te to:

T = Kreator (ang. Theorist)

E = Realizator (ang. Executor)

A = Analityk (ang. Analyzer)

M = Koordynator (ang. Manager)

S = Strateg (ang. Strategist)

Dostarcza szczegółowe informacje na temat stylu zachowania w zespole, czynnikach motywujących i stylu pracy w grupie. Ukazuje preferowane role pracownika w zespole. Ukazuje motywacyjną charakterystykę – co motywuje do osiągania lepszych efektów.

VALUES – Mierzy wewnętrzny system wartości, którymi kieruje się osoba badana przy podejmowaniu decyzji. Określa on poziom potrzeby spełnienia podstawowych wartości w życiu danej osoby. W każdym człowieku są te cztery wartości, ale w różnym stopniu intensywności.

Cztery wartości to:

  • Lojalność
  • Niezależność
  • Równość
  • Uczciwość

BAI – Mierzy siłę 6 postaw w miejscu pracy – wewnętrzne motywacje, które przekładają się na wyniki.

“I-SPEAK” (tłum. „JA-MÓWIĘ”) reprezentuje sześć różnych postaw:

I = Wewnętrzny spokój (ang. Inner Awareness/Spiritual)

S = Solidarność (ang. Social/Humanitarian)

P = Wpływ (ang. Power/Political)

E = Ekonomia (ang. Economic/Tangible)

A = Artyzm (ang. Artistic/Innovative)

K = Wiedza (ang. Knowledge/Proficiency)

Inwestycja: Raport + sesja coachingowa: 550zł

Zapraszamy!

Czym jest odporność psychiczna?

Odporność psychiczna to cecha osobowości określająca w znaczący sposób jak ludzie radzą sobie ze stresem, presją, wyzwaniami niezależnie od sytuacji” (P. Clough, D. Strycharczyk).

Praca nad  odpornością psychiczną wzmacnia pewność siebie. Zmniejsza strach przed wyzwaniami. Wzmacnia zaangażowanie w codzienne, żmudne, powtarzalne czynności. Ma bardzo duże znaczenie w lepszym radzeniu sobie z emocjami, co w konsekwencji prowadzi do działania i realizacji swoich celów i marzeń. Dzięki zastosowaniu testu MTQ48 uczestnicy potrafią lepiej zarządzać sobą, ponieważ potrafią zdiagnozować kluczowe elementy swojej efektywności lub jej braku.

Odporność psychiczna ma ogromny wpływ na efektywność osobistą, pozytywne nastawienie, zachowanie i ogólnie pojęty dobrostan.

Odporność psychiczna jest plastyczna – można ją rozwijać i uczyć się stosowanie odpowiednich technik i narzędzi by lepiej sobie radzić.  Siła psychiczna zapewnia determinację i energię do przezwyciężenia trudności,  jakie pojawiają się na drodze do celu, a te pojawiają się zawsze. Umiejętność generowania pozytywnej postawy, zarządzania emocjami, szybkiego radzenia sobie z trudnościami i koncentracja na priorytetach znacząco podwyższa efektywność.

Użytkownik testu ma do dyspozycji raporty eksperckie które przedstawiają:

  • Interpretację wyników które wskazują potencjalne następstwa w kontekście stanowiska pracy
  • Sugestie rozwojowe i szkoleniowe mające na celu poprawę efektywności
  • Postęp oparty o bieżącą i poprzednią analizę
  • Wskazówki, które mogą pomóc w zmianie swoich zachowań jeśli wymaga tego sytuacji
  • Wynik zespołowy (raport tworzony jest na podstawie danych zebranych od osób tworzących określoną strukturę organizacyjną)

Osoby, które znają swój poziom odporności psychicznej:

  • Mają wyższe poczucie własnej wartości i zdrową pewność siebie
  • Potrafią stawiać sobie cele i wytrwali w dążeniu do osiągnięcia celów
  • Łatwiej radzą sobie z niepowodzeniami i nie poddają się przy pierwszej przeszkodzie
  • Lepiej radzą sobie ze stresem, potrafią zachować spokój w obliczu presji,
  • Dobrze radzą sobie w warunkach rywalizacji, potrafią zachować dystans psychiczny
  • Mają poczucie sprawczości i kontroli nad własnym życiem, co pozwala im planować przyszłość

Dzięki poznaniu odpowiedzi na pytania zawarte w kwestionariuszu i w oparciu o otrzymane raporty możesz podnieś własną świadomość w zakresie sposobów reagowania i przyczyn własnych działań, wypracować strategie działania w środowisku pracy, podnieść poczuciu pewności siebie i własnej wartości. Wykorzystać potencjał, który w tobie drzemie i skuteczniej radzić sobie w sytuacjach kryzysowych, konfliktowych czy stresujących.

Inwestycja: Raport + sesja coachingowa: 300zł

Zapraszamy!

Poziom inteligencji emocjonalnej można zbadać między innymi za pomocą następujących testów:

  • PKIE – Popularny Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej
  • DINEMO – Dwuwymiarowy Inwentarz Inteligencji Emocjonalnej
  • INTE – Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej Komplet
  • TRE – Test Rozumienia Emocji

Inteligencja emocjonalna oznacza zdolności do przetwarzania informacji emocjonalnych i wykorzystywania ich do lepszego rozumienia świata oraz działania. Jeśli zastanawiasz się nad wyborem lub zmianą zawodu, przeżywasz trudności w relacjach z ludźmi, doświadczasz niepowodzeń w pracy – wyniki testów EQ pozwolą Ci zdiagnozować obszar, nad którym powinieneś popracować, aby w pełni wykorzystywać swój potencjał osobisty.

Pojęcie inteligencji emocjonalnej, wprowadzone na początku lat 90. minionego wieku przez P. Saloveya i J.D. Mayera stało się w krótkim czasie niezwykle popularne. Zaspokoiło bowiem od dawna rosnącą potrzebę na określenie zdolności wykraczających poza te mierzone zwykłymi testami inteligencji IQ. Rozumienie siebie, trafne odczytywanie i kontrola własnych stanów emocjonalnych oraz umiejętność wykorzystania tej wiedzy do poprawy swojego funkcjonowania ułatwiają człowiekowi mobilizowanie się do wysiłku i pokonywanie trudności. Rozumienie zaś emocji innych ludzi – ich dostrzeganie oraz rozumienie ich przyczyn – stanowi podstawę tworzenia satysfakcjonujących relacji, zarówno osobistych, jak i zawodowych.

Inteligencja Emocjonalna to współcześnie coraz bardziej pożądana cecha w społeczeństwie. Poszukiwane są osoby o wysokiej IE do zarządzania zespołami w wielu firmach na całym świecie. IE pomaga w wielu obszarach funkcjonowania człowieka – od pracy zawodowej czy edukacji po życie prywatne. Wysoka IE pozwala na harmonijne życie w społeczeństwie i umiejętne zarządzanie własnymi emocjami. Co ważne – poziom IE można podnosić poprzez działania edukacyjne w tym obszarze. Warto zatem znać swój poziom inteligencji emocjonalnej.

  • DINEMO pozwala na określenie poziomu inteligencji emocjonalnej na dwóch płaszczyznach: JA – odnoszącej się do tego, w jaki sposób osoba badana rozumie i potrafi kontrolować własne emocje a także INNI – umożliwiającej określenie w jaki sposób radzi sobie z interpretowaniem stanów emocjonalnych innych osób oraz jak adekwatnie na te stany reaguje i wpływa.
  • PIKE – Popularny Kwestionariusz Inteligencji Emocjonalnej oparty jest na koncepcji inteligencji emocjonalnej w myśl tej koncepcji inteligencja emocjonalna rozumiana jest jako zbiór różnych zdolności o charakterze poznawczym, dzięki którym człowiek wykorzystuje własne emocje przy rozwiązywaniu problemów nie tylko emocjonalnych. Wykorzystywany do diagnozy indywidualnej przy wyborze przyszłego kierunku kształcenia lub zawodu. Pozwala także określić mocne i słabe strony osoby badanej, co może stanowić punkt wyjścia do oddziaływań uwzględniających indywidualne zapotrzebowanie danej osoby.

Dla kogo?

  • Pracodawców
  • Managerów
  • Doradców zawodowych
  • Nauczycieli
  • Wychowawców i opiekunów
  • Przedstawicieli handlowych
  • Pracowników obsługi klienta
  • Negocjatorów
  • Sprzedawców
  • Biznesmanów
  • Rzeczników
  • Studentów i uczniów
  • Pracowników socjalnych
  • Osób chcących zmienić pracę/zawód
  • Osób borykających się z niepowodzeniami w relacjach z innymi

Osobowość jest – najprościej ujmując – zbiorem cech i dyspozycji człowieka, odróżniających go od innych ludzi i względnie stałych w czasie. Powstaje na gruncie uwarunkować biologicznych (geny) i oddziaływań środowiska (np. wychowanie, wpływ rówieśników, doświadczeń życiowych). Osobowość jest także definiowana jako charakterystyczny, względnie stały sposób reagowania jednostki na środowisko, a także sposób wchodzenia z nim w interakcje. Na podstawie wyników testów można wyjaśnić oraz przewidzieć ze sporym prawdopodobieństwem zachowania, reakcje i sposób przeżywania różnych sytuacji przez daną osobę oraz to, jak jest ona odbierana przez innych. Do badania osobowości wykorzystujemy testy:

  • NEO-FFI – Inwentarz Osobowości
  • EPQ-R – Kwestionariusz Osobowości Eysencka
  • NEO-PI-R – Inwentarz Osobowości
  • MMPI®-2 – Minnesocki Wielowymiarowy Inwentarz Osobowości®
  • BIP – Bochumski Inwentarz Osobowościowych Wyznaczników Pracy

NEO-FFI – Kwestionariusz do diagnozy cech osobowości uwzględnionych w popularnym modelu pięcioczynnikowym, określanym jako model Wielkiej Piątki. Pozycje testowe tworzą 5 skal mierzących: neurotyczność, ekstrawersję, otwartość na doświadczenie, ugodowość i sumienność. Wyniki pozwalają na pełny opis osobowości badanego i ostrożne prognozowanie jego możliwości adaptacyjnych do środowiska szkolnego lub zawodowego.

EPQ-R – Kwestionariusz służy do badania podstawowych wymiarów osobowości ujętych w teorii Eysencka. Składa się ze 100 pytań tworzących cztery skale. Umożliwia wstępne określenie osobowości w wymiarach: Ekstrawersja/Introwersja, Neurotyzm/Zrównoważenie emocjonalne, Tendencja do prezentowania się w dobrym świetle.

NEO-PI-R – Badanie metodą NEO-PI-R pozwala na szczegółowy opis struktury osobowości. Na podstawie wyników NEO-PI-R można prognozować styl zachowania, myślenia i przeżywania osoby badanej. NEO-PI-R umożliwia pomiar pięciu czynników osobowości (neurotyczność, ekstrawersja, otwartość na doświadczenie, ugodowość, sumienność) i sześciu składników w obrębie każdego czynnika.

MMPI®-2 – Test ten jest jednym z najlepszych i najbardziej rzetelnych narzędzi psychologicznych. Umożliwia między innymi ocenę osobowości oraz wstępną diagnozę zaburzeń depresyjnych, psychotycznych czy lękowych. Minnesocki Wielowymiarowy Inwentarz Osobowości to narzędzie do wszechstronnej oceny funkcjonowania.

BIP – Bochumski Inwentarz Osobowościowych Wyznaczników Pracy przeznaczony jest do pomiaru różnych aspektów osobowościowych ważnych z punktu widzenia efektywnego funkcjonowania zawodowego. służy do pomiaru różnych aspektów osobowościowych ważnych z punktu widzenia efektywnego funkcjonowania zawodowego. Daje wynik w 14 skalach podstawowych podzielonych na cztery obszary: Orientacja zawodowa (Motywacja osiągnięć, Motywacja władzy, Motywacja przywództwa), Zachowania zawodowe (Sumienność, Elastyczność, Orientacja na działanie), Kompetencje społeczne (Wrażliwość społeczna, Otwartość na relacje, Towarzyskość, Orientacja na zespół, Asertywność), Natura psychologiczna (Stabilność emocjonalna, Praca pod presją, Pewność siebie).

Dla kogo?

  • doradców zawodowych
  • menedżerów, kierowników, którym zależy na dobraniu określonego profilu pracownika
  • osób chcących wybrać lub zmienić ścieżkę zawodową na zgodną z ich osobowością
  • osób planujących podjąć psychoterapię (a nie wiedzących jaki nurt byłby dla nich najskuteczniejszy)
  • osób, które nie planują podjąć psychoterapii, ale chciałyby uzyskać profesjonalny opis psychologiczny cech mierzonych Inwentarzem NEO – FFI
  • oraz dla każdego, kto jest ciekawy siebie, pragnie pogłębić wiedzę na temat swojej osobowości i wykorzystać to, by się rozwijać i jak najlepiej funkcjonować w świecie.

Temperament

Do do diagnozy temperamentu służy między innymi test: FCZ-KT(R) Wyniki testu pozwalają określić sposób (a nie treść) zachowania, np. potrzebę dostarczania sobie silnych wrażeń, szybkość reagowania na różne sytuacje i tym podobne. To, jak działamy – w jakim tempie, jak często i regularnie wykonujemy różne czynności, jak silnie reagujemy na bodźce czy w jakim stopniu jesteśmy w stanie efektywnie pracować w trudnych warunkach itp. – ma swoje korzenie w głównej mierze w naszych wrodzonych predyspozycjach, ogólnie nazywanych temperamentem. Temperament jest regulatorem naszego zachowania: czy ilość stymulacji, jakiej dostarcza nam nasze zachowanie jest odpowiednia do naszego indywidualnego
poziomu pobudzenia. Jeśli tak, czujemy się dobrze i działamy efektywnie. Jeśli nie, odczuwamy trudne, nieprzyjemne emocje, a nasza wydajność spada. FCZ-KT(R) jest narzędziem służącym do diagnozowania podstawowych, pierwotnie biologicznie uwarunkowanych wymiarów temperamentu, stanowiącego część składową osobowości zgodnie z Regulacyjną Teorią Temperamentu i odnosi się do formalnego, nie zaś treściowego aspektu zachowania. FCZ-KT(R) ma siedem skal treściowych: Żwawość, Perseweratywność, Wrażliwość sensoryczna, Wytrzymałość, Reaktywność emocjonalna i Aktywność, oraz jedną całkowicie nową skalę: Rytmiczność.

Testy do diagnozy kompetencji społecznych – Badają umiejętności wpływających na skuteczność funkcjonowania w różnych sytuacjach społecznych; pozwalają określić możliwe obszary do pracy rozwojowej i terapeutycznej:

  • PROKOS – Test służy do pomiaru kompetencji społecznych i pozwala na ocenę ich poziomu w pięciu zakresach szczegółowych: kompetencji asertywnych, kompetencji kooperacyjnych, kompetencji towarzyskich, zaradności społecznej i kompetencji społecznikowskich; umożliwia tym samym diagnozę profilową. Pozwalaj na wykrycie zarówno mocniejszych, jak i słabszych stron w funkcjonowaniu społecznym osoby, może też pomóc w określeniu potrzeb szkoleniowych. Diagnoza wykonana za pomocą PROKOS może również ujawnić poważniejsze deficyty w zakresie kompetencji społecznych lub zaniżenie samooceny własnego funkcjonowania społecznego i poczucie małej skuteczności w kontaktach z ludźmi, stanowiąc punkt wyjścia dla oddziaływań terapeutycznych.
  • KKS – Kwestionariusz Kompetencji Społecznych służy do oceny kompetencji społecznych rozumianych jako nabyte umiejętności warunkujące efektywność funkcjonowania człowieka w różnych sytuacjach społecznych. Oprócz wskaźnika ogólnego kwestionariusz dostarcza też trzech wskaźników szczegółowych, określających poziom kompetencji ujawnianych w: sytuacjach ekspozycji społecznej, sytuacjach wymagających asertywności oraz sytuacjach bliskiego kontaktu interpersonalnego.

Testy do diagnozy doświadczania stresu i radzenia sobie z nim – Pozwalają określić doświadczany poziom stresu i style radzenia sobie z nim oraz obszary do pracy terapeutycznej:

CISS – Kwestionariusz do diagnozowania stylów radzenia sobie ze stresem. Kwestionariusz CISS jest użyteczny dla wszystkich, którzy na co dzień zmagają się ze stresem – czy to w pracy, czy w życiu codziennym – i chcieliby efektywniej sobie z nim radzić. Efektywne radzenie sobie ze stresem to jednak nie tylko obniżenie napięcia emocjonalnego (które można uzyskać również stosując taktyki de facto niekorzystne dla danej osoby, jak np. unikanie), ale przede wszystkim usunięcie przyczyny reakcji stresowej czy też nauczenie się przyjmowania szerszej perspektywy patrzenia na różne sytuacje życiowe, w efekcie czego można uniknąć wielu niepotrzebnych, negatywnych emocji i reakcji. CISS może się także przydać w selekcji zawodowej, kiedy na dane stanowisko potrzebna jest osoba umiejąca dobrze sobie radzić w stresujących warunkach i na której nie odbije się negatywnie tego typu praca w dłuższej perspektywie (właśnie dzięki temu, że ma ona konstruktywne strategie radzenia sobie).

Testy do diagnozy wypalenia zawodowego:
LBQ – Intensywna, wyczerpująca praca, podobnie jak żmudna i o niskim stopniu intensywności i zmienności, mogą prowadzić do stanu wypalenia zawodowego. Taki stan utrudnia produktywność i poprawę jakości wykonywanej pracy. Wpływać może także na życie prywatne. Z wypaleniem zawodowym związany jest stres, poczucie kontroli czy potrzeba osiągnięć. Czasami receptą może być zmiana pracy, często jednak albo zmiana podejścia do wykonywanego zawodu (zmiana wewnętrzna), albo zmiana zakresu wykonywanych obowiązków w ramach pełnionej dotychczas funkcji. LBQ pozwala na określenie czterech aspektów wypalenia zawodowego: wyczerpania psychofizyczne, brak
zaangażowania w relacje z klientami, poczucie braku skuteczności zawodowej, rozczarowanie.
Przeznaczony do pomiaru wypalenia zawodowego u osób pracujących w zawodach związanych z pomaganiem innym ludziom i nauczaniem.

Testy do diagnozy inteligencji – Pozwalają lepiej poznać swoje możliwości intelektualne:

  • TMS-K – Test Matryc Ravena mierzy inteligencję ogólną, uwarunkowaną biologicznie, która jest niezależna od wykształcenia i posiadanej wiedzy przez osobę badaną.
  • APIS-Z(R) – Jest wielowymiarową baterią służącą do pomiaru inteligencji ogólnej. Bateria składa się z ośmiu testów: Zachowania, Kwadraty, Synonimy, Klasyfikacja, Przekształcenia Liczb, Nowe Słowa, Klocki, Historyjki. W zestawie uwzględniono cztery typy zdolności: abstrakcyjno-logiczne, werbalne, wzrokowo-przestrzenne i społeczne.

Testy do diagnozy samooceny – Pozwalają określić możliwe obszary do pracy rozwojowej i terapeutycznej:

MSEI – Kwestionariusz do badania samooceny ogólnej i szczegółowej. Składa się z 11 skal – dziewięć z nich bezpośrednio dotyczy poczucia własnej wartości, jego ogólnego poziomu oraz ośmiu komponentów odnoszących się do szczegółowych aspektów funkcjonowania człowieka, takich jak: kompetencje, bycie kochanym, popularność, zdolności przywódcze, samokontrola, samoakceptacja moralna, atrakcyjność fizyczna i witalność. Ponadto zawiera skalę do oceny spójności obrazu siebie świadczącej o efektywności procesu samopoznania, a także skalę pozwalającą ocenić poziom potrzeby aprobaty społecznej.

KBPK-R Kwestionariusz do Badania Poczucia Kontroli

Kwestionariusz służy przede wszystkim do pomiaru poczucia kontroli następstw zachowania, opisanej w teorii społecznego uczenia się J. B. Rottera. Poczucie kontroli, zwane inaczej lokalizacją kontroli (locus of cotrol – LOC) stanowi indywidualną właściwość człowieka, stanowiącą jeden z wymiarów osobowości. Mówi ono o tym, czy większą rolę w w naszych działaniach, emocjach, stanach upatrujemy w czynnikach wewnętrznych czy zewnętrznych.